ادامه شکنجه، تهدید برای دستگیری و شکنجه فامیل: 

شکنجه ام تا أوائل بهمن ۱۳۵۴ (اواسط ‍ژانویه ۱۹۷۶) طول کشید، البته در طول این مدت، علاوه برشکنجه های جسمی و روانی، گذاشتن درسلول انفرادی سرد بدون پتو وزیلو (که با شیشه شکسته پنجره سلول، درجه حرارت سلول معادل درجه حرارت بیرون بود) هم به شکنجه ها اضافه شد.  در روز آخر دسامبر ۱۹۷۵ مقارن با شب اول ژانویه ۱۹۷۶ شکنجه چی/بازجو کاوه مرا خواست وراجع به اینکه من هنوز حرف هایم را نزده ام واگربه این وضع ادامه دهم او مجبوراست که دائی مرا بیاورد به زندان کمیته واز سقف اطاق شکنجه اویزان کند. این دیگر خطرناک بود ومن داشتم موجب مرگ دائیم میشدم، زیرا دائی من مردی بود سالخورده وسیگاری وبیماری مزمن ریوی داشت، او نمیتوانست ازآویزان شدن از سقف جان سالم بدر برد. میدانیم که آویزان کردن ازسقف ازمچ دستها نه فقط درد در شانه ها وبازوها ایجاد میکند بلکه موجب اخلال در تنفس به علت کشش وکم کاری عضلات سینه که دارای اهمیت فوق العاده در تنفس است میشود، شخص دراین حالت دچار کمبود اکسیژن در مغز ودیگر اعضای مهم بدن میگردد که ممکن است منجربه مرگ یا سکته مغزی یا قلبی هم شود. من بارها در اثرإعمال این شکنجه بی هوش شده بودم لذا وحشت مردن دائی به دردهای دیگر من اضافه شد وبه او گفتم حرف خواهم زد. او خوشحال شد وگفت چون حتما کار مهمی دارد مرا بعدا صدا خواهد کرد ومرا به سلول فرستاد. در این مدت کوتاه سخت در فکر شدم من که اطلاعات خرابکاری برعلیه کشورم را نداشتم ومهمترازهمه، این من نیستم که دائیم را شکنجه میکنم، این ساواک است که دست به شکنجه یک مرد محترم ووطنپرست خواهد زد.  متاسفانه اگر ساواک این تصمیم را بکیرد وموجب مرگ دائی ام شوند به پای این سازمان وحشتناک وآدم کش نوشته خواهد شد نه من.  کاوه ساعتی بعد مرا احضار کرد ومن دیگر تصمیمم نهایی خود را گرفته بودم وبا صدای مطمئنی به او گفتم که اطلاعات جدیدی ندارم واو بشدت عصبانی شد ومرا به سلولی خیلی سرد که در نزدیک دستشوئی بود وپنجره اش هم شکسته بود فرستاد. در آن شب، کاوه شکنجه چی با لباس شیک وعطر واودکلن در بر داشت وحتما عازم پارتی شب سال نومیلادی بود ونمیخواست که وقت ولباسش را دراطاق تمشیت هدرردهد لذا تصمیم گرفت که با گذشتن درسلول خیلی سرد مرا تربیت کند.

​

در آن سلول کذائی، بعدازمدت کوتاهی من شاهد شنیدن گفتگوی پرخاش جویانه ای بین افسر کشیک شب شهربانی ومامور ساواک که در راهرو بند صورت میگرفت شدم. ساواک زیلو وپتوها را از سلول برداشته بود ومن با لباس مختصری درآن سلول سرد روی کف زمین نمناک نشسته بودم. افسر کشیک در راهرو به مامور ساواک گفت که طبق قانون (آن زمان ایران) اداره داخل بندهای کمیته تحت نظر شهربانی است وساواک مامورشکنجه وبازجوئی است، لذا اوبعنوان أفسر شهربانی مخالف برداشتن پتو وزیلوازسلول است. اما مامورساواک مخالف نظرش بود وبالاخره چون قانون مملکت اهمیتی نداشت، مامورساواک برنده شد وپتو وزیلو به سلول برنگشت ومن در سرما شدید با فرنج زندان درآن سلول سرد ماندگار شدم. خلاصه من دو روز ودو شب درآن سلول ماندم وهرروز هم به اطاق شکنجه فرستاده شده ومورد شکنجه های متعدد هم قرارگرفتم. ماندن در سلول سرد به مدت طولانی، داستانی دیگر وشکنجه ای دیگراست، درآن هوای سرد، تمام عضلات بدنم، بدون أراده من، دچار لرزیدن شدید میشدند ومن حتی با ماساژ دادن بدنم قادر به کنترل اسپاسم بی اختیارعضلاتم نبودم واین رنج آور بود.  جالبترین ودلگرم کننده ترین حادثه درآن برهوت ضدانسانی برایم اتفاق افتاد، نگهبانی که مرد خوبی به نظر میرسید وقبلا هم ازاو رفتا راحترام آمیزدیده بودم، بعدازنیمه شب به آرامی در سلول مرا باز کرد ومرا در راهرو بند کنار بخاری نشاند، این عمل او فوق العاده دلپذیر وآرام بخش بود. او دوبارهر دفعه چندین دقیقه اینکار را تکرارکرد، اما برای من این گرم وسرد شدن ها عذاب آورشده بود لذا ازاو تشکرکردم ودیگر به کنار بخاری برنگشتم، عمل او به من نشان داد که انسان خوب در همه جا هست، این عمل قلبم را درآن سرمای طاقت فرسا گرم نمود.

​

شکنجه جیره ای برای من:

 البته برای آزار بیشتر وشاید تضعیف روحیه من دو یا سه نوبت هر بار یک هفته بصورت جیره ای شکنجه شدم یعنی روزی دو بار، صبح و عصر، بدون باز جویی مرا به اطاق تمشیت می بردند و أنواع مختلف شکنجه ها را بدون هیچ پرسش و پاسخی به من إعمال میکردند.

به تتدریج دچار بدخوابی شدیدی شدم، هرشب، اگر صدای شکنجه شدگان در راهرو نمی پیچید، من در ساعت۸- ۹ به خواب عمیقی فرومیرفتم وحدود ۱یا ۲ صبح بیدار میشدم واز وحشت کیفیت شکنجه روز بعد دچار دلواپسی شدیدی میشدم و در سکوت محض سلول انفرادی بیدار می نشستم تا شکنجه گران بیایند وشکنجه کنند. وحشت شکنجه جنسی همیشه درذهنم بود اما میدانستم که تجاوز جنسی هم شکنجه ایست دیگر، برای شکستن روحیه یک زن و در صورت وقوع من مقاومت خواهم کرد ونخواهم شکست، ارتکاب این عمل کثیف در زندان ساواک شاهنشاهی وهمچنین در زندانهای رژیم کنونی، جای نشینان حلال زاده اش، ادامه دارد.  نظامهای دیکتاتوری جهان برای شکستن روحیه زنان ومردان آزادی خواه از این حربه غیر انسانی قرون وسطایی استفاده کرده ومیکنند.

​

سیستماتیک بودن شکنجه در ساواک :

 درساواک شکنجه گران از سیستم منظم بازجوئی وشکنجه دادن پیروی میکردند وهمینطوریکه در نوشته های مختلف مندرج شده است ومن هم در صفحات قبلی ذکر کرده ام بازجویان/شکنجه گران ساواک تعلیمات بازجویی و شکنجه دادن زندانیان سیاسی را بطور سیستماتیک به توسط عوامل پلیس های امنیتی امریکا واسرائیل دیده وطبق آن عمل میکردند (۱-۳)، من به وضوح میدیدم که کاوه شکنجه چی بر مبنای سیستم خاصی ازمن بازجوئی وشکنجه میکند. در این سیستم، شدت عمل توام بود با نرمش، تهدید با تحبیب وهمچنین سعی زیادی میشد که تمام ارکان اعتقادی، روانی وشخصیتی زندانی (من در این مورد) را ازاو سلب نمایند واورا درموقعیت ضعف مطلق، تنها، وبیکس قرار دهند. کاوه شکنجه چی غالبا با خشونت اما روزهائی هم با نرمش رفتار میکرد وسعی میکرد که مبادی آداب باشد، او گاهی خودرا بصورت برادری دلسوز ازآینده درخشانم صحبت میکرد وزمانی با سیلی های آنچنانی بقول خودش مرا ادب میکرد!!! عضدی (محمد حسن ناصری) شکنجه گر معروف روزی از پیشرفت های شگرف ایران تحت نظرشاهنشاه سخن گفت وحتی اظهارداشت که اگر نظراومورد قبول دستگاه واقع میشد او بجای شکنجه، تحصیل کرده ها را برای آشنا شدن وپی بردن به پیشرفت مملکت به مسافرتهای داخل ایران میفرستاد. اما، من هرگز سیلی های شکنجه گرانی مانند کاوه وعضدی وهمچنین لگدهای سنگین عضدی را به پاهای شلاق خورده ام رافراموش نمیکنم.  این اعمال شرارت بارجنایتی بود برعلیه مقام، منزلت، وارزشهای انسانی زندانی. کاوه گاهی در وسط شکنجه انتراکت میداد وچای وتخم مرغ تعارف میکرد ألبته من معمولا فقط تعارف چایش را قبول میکردم. روزی بعد از سیلی زدنهای زیاد که با هرسیلی من به زمین می افتادم واومرا بلند میکرد ودوباره سیلی میزد، وقتی که خودش خسته شد رو کرد به یکی از همکارانش گفت «این زن را که میبینی من الان سیلی میزنم فوق تخصص در پزشکی دارد واستاد دانشگاه است اما نگاهش کن که چقدر ذلیل شده است ومن دلم برای او خیلی میسوزد» واضافه نمود «که قصد اصلیش با انجام این شکنجه ها بیدار کردن من است!!!» این دیگر ادعا پوچ ودروغی بی پایه بود، سیلی های آن چنانی، او موجب خونریزی از گوشهایم شد.

​

دستگیری و زندان کردن بدون حکم قانونی جلب و بازجوئی بدون ذکر ویا ارایه مدرک که شامل شاهد (انسانی) هم میشود و شکنجه مانند شلاق زدن با کابل مخصوص، سوزاندن با وسایل مختلف، شوک الکتریک، آویزان کردن، قراردادن زندانی در مکان سرد یا سلول انفرادی برای دراز مدت، ضرب وشتم، توهین، تحقیر، تهدید، تجاوز جنسی و غیره ، به علاوه إقرار گرفتن دروغین با کمک شکنجه های جانفرسا و استفاده ازآن إقرارها برای متهم نمودن زندانی و یا بر پا کردن نمایش تلویزیونی  در دنیای متمدن ودرعرف دنیایی که به حقوق بشر احترام میگذارد  غیر اصولی است و غیر انسانی است، و این مهم نیست که چه کسی، به چه دلیل وانگیزه ای،  چگونه وبا چه شدتی، یا دستوردهنده ویا مجری این اعمال باشد، گو اینکه باتاسف شدید این اعمال در جهان غرب هم انجام شد ، اما حد اقل مجال شکایت و رسیدگی به این اعمال دوران بربریت تا حدی در جهان غرب امکان پذیر است.

​

مرگ آزادیخواهان براثر شکنجه:

 آلبته شدت شکنجه وعوارض ثانویه شکنجه سبب مرگ تعدادی اززندانیان سیاسی ساواک هم شد، بطور مثال از زنانی که در زندان ساواک به علت شکنجه شدید کشته شدند میتوانم اززنده یاد فاطمه امینی صحبت کنم، من اورا ملاقات نکرده بودم اما  کسانی از شکنجه شدید او با خبر بودند واو را درزندان در وضیعت فوق العاده مریض که در اثر شکنجه ها بوجود آمده بود دیده ومطمئن بودند که مرگ او ناشی از عوارض شکنجه های وحشیانه ساواک بود، ‌او هرگز به دادگاهی فرستاده نشد. همچنین مهوش جاسمی و معصومه طوافچیان که مدت کوتاهی بعد از دستگیری به توسط ساواک کشته شدند (۴،۵).

​

شکستن کرامات انسانی دستگیرشدگان در تحت شکنجه به توسط ساواک:

 تا آنجایی که من اطلاع داشتم ودارم وشاهدش بودم، ساواک از شکنجه برای کسب اطلاعات، مرعوب کردن، وشکستن مقاومت روحی وشخصیتی زندانی دست به تخلیه کرامات وخصلتهای انسانی زندانی هم میزد وزندانی را وادار به همکاری با ساواک میکرد. ساواک از تبدیل کردن یک جوان آزادیخواه به یک جاسوس ابایی نداشت. فلسفه حاکمیت، درزمان پهلوی که درزمان جمهوری اسلامی به تعالی خود رسید، تبدیل عناصرروشنفکر ومستقل به مریدانی دنباله رو وخالی ازکرامات شهروندی وآزادیخواهانه بود وهست.  ساواک با بکار بردن تهدید وتمهید سعی میکرد که زندانیان را واداربه همکاری با این سازمان مخوف بکند. درجات همکاری پیشنهادی ساواک مختلف بود، میتوانست شامل دادن رپورت روزانه ازهمبندان زندانی وتا همکاری مفصل با ساواک باشد، همکاری مفصل مثل همکاری سیروس نهاوندی وعباس شهریاری (مرد هزار چهره) با ساواک. همکاری سیروس نهاوندی به صورت پیشرفته ای بود اوبا تاسیس سازمانی به ظاهر انقلابی/روشنفکرانه بطورمنظم وسیستماتیک اطلاعات ومشخصات جوانان آزادیخواه را در دسترس ساواک میگذاشت، که ازآن بیشتر صحبت خواهم کرد.

​

در ماه های اول دستگیریم با زنی هم سلول شدم، این زن چندین بارو هربار برای چند روز به سلول من گذاشته شد. او آموزگار بود گویا با عناصر بالای سازمان خود هم درارتباط بود وگویا تحت شکنجه مجبوربه افشا کردن روابط سازمانی ولو رفتن تعدادی از هم رمزانش هم شده بود.  این زن جوان غالبا ساکت وغمگین بود، او ازدوستان هم گروه اش با حالتی اعجاب انگیز صحبت میکرد ودر رفتارش نوعی خود کم بینی و احساس حقارت به خویش دیده میشد. این حالت خود کم بینی و شاید نفرت از خود، موقعی به اوج خود میرسید که بیاد لو دادن رفقایش می افتد، درآن زمان او با حالتی فوق العاده عصبی وبا تشنجی شدید همراه با گریه ازخود گلایه میکرد که چرا ضعف بخرج داده وصحبت کرده و همیشه افسوس میخورد که چرا مثل دوستش نتوانسته بود مقاومتکند. او با گریه شدید دردنیا تخیلی خویش با او صحبت میکرد «چرا حرف هایت را نزدی و شکنجه را تحمل کردی بالاخره جان سپردی؟» . این زن از خودش اظهار تنفر میکرد که چرا اینقدر ضعیف بود وهمه چیز را لو داده بود. او نمونه یک فرد شکسته شده به توسط ساواک بود، او بالاخره آزاد شد اما زندگی بعدیش در انزوا گذشت.

​

پیشنهاد همکاری ساواک از من:

 تشکیلات ساواک برای تکمیل وظایف خویش بعد ازهفته ها شکنجه دست به کار تازه ای زد، روزی شکنجه چی کاوه به من گفت «کسی که محکم در طرف دشمن باشد اگر برگردد برای ما هم دوست خوبی خواهد شد وازمن تقاضای همکاری کرد من ازاو خواستم منظورش را واضحتر بیان کند. او جواب داد «اگر همکاری کنم آزاد خواهم شد وتنها چیزی که ساواک أزمن خواهد خواست دادن رپورت ازمحیط اجتماعی خود خواهد بود، حتی میتوانم به امریکا برگردم واز ایرانی های آنجا رپورت تهیه کنم»، این دیگر کمال وفاحت بود. آیا او فکر میکرد که من أحمق وپست هستم که چنین پیشنهادی را مطرح کرده بود؟ آیا شخصیت وارزشهای انسانی قابل خرید وفروش است؟ آتش گرفتم وپاسخ من بعد ازینکه بخود مسلط شدم این بود که «در خانواده ای بزرگ شده ام که هرگز اجازه نداشتیم ازکسی درغیابش صحبت کنیم ومهمترازهمه من یک طبیب هستم ویاد گرفته ام که محرم اسرارهمگی باشم لذا بهتراست مرا به دادگاه بفرستید وترجیح میدهم که در زندان بمانم». ألبته عکس العمل این جواب دو هفته سلول انفرادی برایم به ارمغان آورد که دیگر برای من مهم نبود که تنها باشم. منی که همیشه با مردم ودوستان بودم به جایی رسیده بودم که می خواستم فقط در سلول انفرادی باشم نه از شکنجه ونه از باز جویی صحبت کنم ونه کسی را ببینم که در زیر شکنجه رنج میکشید ویا شکست خورده باشد. گویا عکس العمل های بی تفاوت من در این زمان اورا به این نتیجه رسانده بود که بهتراست از شرمن بتوسط خودکشی راحت شود لذا او چند بار از من سئوال کرد که ایا تصمیمی یا حتی تصوری از خودکشی دارم ومن اورا مطمئن کردم که زندگی برای من فوق العاده با ارزش است ومطلقا به خودکشی دست نخواهم زد.

​

توهین در ساواک:

 علاوه بر استفاده از کلمات رکیک وفحش های توهین آمیزو بکار بردن صحبت های تحقیر کننده  ساواک توهینی دیگر را هم به کار میبرد، به طور مثال روزی نگهبان زن زندان کمیته که مامور توضیح نوار بهداشتی برای زنان زندانی کمیته مشترک بود وارد سلول من شد وگفت که «به دستور مقامات بالا وبه علت شیوع شپش باید موهایت را کوتاه کند». ألبته من میدانستم که شپش ندارم و«عمل گیسو بریدن» به زور،  خود یک نوع توهین به زن است . کوتاه کردن مو بدوندرخواست من  و با حکم مقامات بالا ، نوعی شکنجه است. ومن  بدون درنگ به اوگفتم «موهایم برای من ارزشی ندارند واو میتواند سرم را کاملا بتراشد»، او گویا خجالت کشید «گفت نه فقط کوتاه میکنم»، او موهایم را با یک قیچی بزرگ کوتاه کرد. آنها با آن قیچی موهایم را بریدند اما افکار واعتقاد من برای احقاق حق وآزادی، محکمترشد.

​

اتمام شکنجه بدنی من:

بالاخره روزی سرتیپ سجده ای  (گویا مسئول وقت  زندان ساواک بود) از بندهای کمیته دیدار میکرد او هنکامی که به سلول من رسید با  تمسخر  گفت « خانم استاد تو حرفهایت را نزدی اما دیگر حرفهای تو اهمیتی ندارد و ما دیگر ترا شکنجه نخواهیم کردو ترا به دادگاه خواهیم فرستاد»، من اورا چند بار دراطاق بازجو کاوه دیده بودم و صحبتهایی با من داشت. شکنجه بدنی ام بعد از سه ماه ختم شد اما شکنجه های روحی ودربند بودن در سلولهای انفرادی کثیف وتاریک برای مدت طولانی ادامه یافت وعوارض شکنجه های بدنی وروحی وکمبود تغذیه وزندگی درمحیط فوق العاده غیر بهداشتی وپراضطراب که ازعوارض زندانی سیاسی بودن در نظام شاهنشاهی پهلوی بود تا الان ادامه هم دارد.

​

دادگاه:

تقریبا ۱۲-۱۳ماه بعد از دستگیری، مرا برای پرونده خوانی وملاقا ت با وکیل تسخیری بردند به دادرسی ارتش.  در روز قبل از رفتنم به دادرسی ارتش، شکنجه چی کاوه مرا به اطاق بازجوئی خواست وبه من گفت «ما تصمیم گرفته ایم که ترا به دادگاه بفرستیم وهمچنین مدت زمان محکومیت ترا هم از پیش ساواک تعیین کرده است، لذا بهتر است که زحمت گرفتن وکیل خصوصی به خود ندهی واگروکیل تسخیریت خواست با خانواده ات، جهت اخاذی صحبت کند بهتراست که قبول نکنی چون این عمل تاثیری بررای نهائی دادگاه نخواهد داشت و بهتراست که ازتحمیل خرج اضافه به فامیلت جلوگیری کنی». این گفتگو در حالیکه فوق العاده عجیب وغیر قانونی بود اما کاملا نشان دهنده پوشالی بودن دستگاههای قضائی، پلیس، امنیتی ودادرسی ارتش شاهنشاهی بود.

​

اولین ملاقات من با وکیل تسخیری در محلی که گویا ساختمان دادرسی ارتش بود صورت گرفت، وکیل من یک مرد ارتشی شاید یک سرگرد بود. این آقای وکیل هیچ سئوالی یا صحبتی راجع به کارهای سیاسی من، دستگیریم، جرمم ویا بازجوئی ساواک، با من انجام نداد، اما بارفتاری فوق العاده بی احترامانه به من گفت «تو خراب کار هستی وبهتراست که در دادگاه بگوئی که از اقدامات خود پشیمان هستی وطلب عفو کنی!» من در جواب او خاموش ماندم.  خلاصه در روز دادگاه وقتی که من سوار چیپی که همرا ه با دو ماشین دیگر باسرنشینان مسلح اسکورت میشد (که خود این عمل خیلی مضحک بود) روانه دادرسی ارتش شدم. ما وقتی از کوچه پس کوچه های تهران میگذ شتیم زنی را دیدم که با یک زنبیل در قصابی منتظر نوبتش بود، موجی از خوشحالی وعلاقه به او وانسان های دیگر دروجودم حس کردم وبیاد زنده یاد فروغ افتادم «زندگی شاید یک خیابان دراز است که هرروز زنی با زنبیلی از آن میگذرد»، بالاخره به دادرسی ارتش رسیدیم وبنده با اسکورتهای مسلح خود به طبقه دوم ساختمان برده شدم. دراطاقی که از مبلمانش معلوم بود که اطاق دادگاه است مدتی، باتفاق اسکورتهای مسلح، ساکت در صندلی های مقابل میز هیئت قضات که خالی بود نشستیم. بعد از چندی وکیل من وارد شد وبا همان لحن توهین آمیز قبلی خود از من پرسید «آیا آماده ای؟» سئوالش خیلی احمقانه بود من با لبخندی گفتم «آری».

​

بعد از مدت کوتاهی هییت قضات بازپرس وسپس رئیس دادگاه وارد شدند وجلسه رسمیت یافت. فضای این جلسه کاملا نظامی بود هریک با لباسهای پرزق وبرق وژستهای خشک نظامی درجایگاه خویش قرار گرفتند. بازپرس شروع به صحبت کرد، او از من در صحبت افتتاحیه خویش یک موجود خطرناک، ضد ایران وایرانی ووابسته به کشورهای بیگانه ترسیم کرد، من آشنائی با چیزهائی که او میگفت وازاتهاماتی که به من منصوب میکرد نداشتم.  او دراین جلسه هیچ مدرکی برای ثبوت اتهاماتی که به من وارد کرده بود آرائه ننمود وازمن هم سئوالی نکرد وشاهدی را هم دعوت نکرد. سپس وکیل مدافع من شروع به صحبت کرد، او گفت که «موکل من شخصی است نادان، کوتاه فکر، وگول خورده وباید بخشیده شود». این جلسه واقعا تهوع آور بود وبیشتر به یک تئاتر کمدی شباهت داشت. وقتی نوبت به من رسید، من خیلی مختصرگفتم که «هیچگونه اقدامی برعلیه کشورومردمی که به آن عشق میورزم نکرده ام ونخواهم کرد ودر زندان ساواک تحت فشار روحی وبدنی شدید قرارگرفته ام وبه دستگیری ومشکلاتی که درزندان برای من پیش آمده است اعتراض دارم».

​

 جالب ترین بخش این دادگاه نمایشی، رفتارهئیت قضات بود، در ابتدا همگی خیلی شق ورق وبا ظاهری جدی ومنظم بر جای خود نشستند اما بعد ازچند دقیقه یکی ازانها به خواب رفت ودیگران یا با هم پچ وپچ میکردند یا مشغول خواندن ویاد داشت کردن مطالبی بودند وبه نظر میآمد که توجهی به مطالب موردبحث در این جلسه دادگاهداشته باشند. بلاخره تنفس اعلام شد وهیئت قضات غافلگیر شدند وبا بی حوصلگی دهن دره ای کشیدند واز جلسه خارج شدند. 

در زمان تنفس مرا به اطاق پهلوئی بردند که گویا یک چای خانه بود واکثریت هیئت قضات درآنجا چای می نوشیدند. آنها خیلی دوستانه با من شروع به سخن کردند، ازمن پرسیدند که درکجای امریکا درس خوانده ام و از چگونگی زندگی و تحصیل درامریکا پرسیدند، ضمنا یکی از آنها ازمن خواست که سربازی را که در آنجا بود معاینه کنم منهم در حضور همگی او را معاینه کردم و نظرخود را به او گفتم؛ تمام این رفتار برایم عجیب بود و من در آن چای خانه مثل دکتری بودم که تازگی ها ازامریکا برگشته و در یک مهمانی دوستانه از سفرها یش صحبت میکند نه یک متهم خرابکار ووطن فروش؟؟؟!!. بعد از مدت کوتاهی به اطاق دادگاه خوانده شدم ورای محکمومیت به من ابلاغ شد، ۱۲ سال زندان !! آری من به دوازده سال زندان محکوم شده بودم، رئیس دادگاه چطور به این سرعت رای را صادر کرد؟ هیئت قضات که در آبدار خانه با من راجع به امریکا صحبت میکردند. کاوه درست میگفت رای قبلا صادر شده بود، قلبم به حال کشورم، خودم، وهر ایرانی دیگر فشرده شد. در زمان برگشت از دادگاه با خودم صحبت میکردم راستی جرمم چیست؟  این خیمه شب بازیها برای چه منظوری به پا شده است؟ دادگاه فرجام هم بعد از چند ماه بهمین منوال برقرار شد ومحکومیتم بدون تغییری درپرونده ام یا رفتارم به هفت سال تقلیل یافت، چرا ؟؟؟ نمیدانم. تغییری در پرونده یا روش من انجام نشده بود. شاید ساواک معجزه وار به این نتیجه رسیده بود که من خیلی هم خطرناک نیستم.

​

دلیل دستگیری، بازجویی و غیره آزادیخواهان به زبان یک بازجو:

 آیا علاقمند بودن به وضعیت وسرنوشت کشور جرم است؟؟؟ در جواب سئوال خود بیاد نصیحت یکی از شکنجه گران کمیته افتادم که به من میگفت «اگر تو پول زیادی در بیاوری، پالتوی پوست وگوشواره آلماس میخریدی ومرتب به گردش اروپا بروی ما با تو کاری نمی داشتیم، تو درکار مملکت دخالت کردی نتجیتا کارت به کمیته مشترک کشیده شد».    من از چند روز بعد از دستگیری نه انرژی و نه دلیلی برای پاسخگوئی داشتم اما در آنروز مجبور شدم پاسخ صحبت مزخرف آن مرد را بدهم و گفتم « واحد حیات تک یاخته است ، تک یاختگان میتوانند تغذیه، تنفس، دفع مواد زائد، و توالد وتناسل کنند، اما در سیر تکامل، انسان بوجود آمد که صاحب مغزی است پیچیده، دو نیمکره مغز انسان بزرگتر از حیوانات دیگر و پوشیده از لایه های پرچینی است که فوقالعاده پیچیده و مفصل است، لذا انسان دارای قابلیت وقدرت درک و تفکر بالاتر از تمام حیوانات است، با این مغز پیچیده انسان همواره در پی شناخت مشکلات طبیعت و جامعه بشری  و پی پیدا کردن راه حل آن است و باید هم باشد و گرنه ما انسانها هنوز درغارها زندگی میکردیم.  انسانها در دنیا به دستاورد های عظیم علمی واجتماعی رسیده اند، از شما خواهشمندم که سیر تکامل بشری را به عقب برنگردانید ومرا به یک تک یاخته تبدیل نکنید»، اودر جواب سکوت کرد.

​

زمان باقیمانده ام در زندان های ساواک:

من به مدت سه سال در زندانهای کمیته مشترک (حدود ۱۳-۱۴ ماه)، اوین ( ۵-۶ هفته) و بقیه را در قصر گذراندم و در آبان سال ۱۳۵۷ با سایر زندانیان متعاقب حرکات مردمی آزاد شدم.

در طول این مدت نه کسی را با من روبرو کردند ونه مدرکی که حاکی ازرابطه ام با کسی یا سازمانی باشد به من ارائه دادند، اما مرتب از من میخواستند که اطلاعات بدهم.  ساواک بعد از دستگیریم به من گفت که خانه مرا تصادفا در حال گشت محلی برای پیدا کردن گروهی «خرابکار» اشغال کرده بود وگفتند که دلیل دستگیریم وجود آن دو مقاله در خانه ام (ذکرشده در بالا) بوده است.  اما بعد از آزادیم کارکنان دانشکده پزشکی تهران ازمن معذرت خواستند وگفتند که ساواکی ها چندین بار به آنها مراجعه کرده و راجع به من ازآنها سئوالات زیادی کرده بودند و همچنین کارمندان دفتر بیمارستان دانشگاهی که من در آنجا کارمیکردم و درس میدادم بعد از آزادیم بمن گفتند که مدتی قبل ازدستگیریم مامورین ساواک بطور تمام وقت در بیمارستان مرا تحت نظر داشتند، البته من أصلا از این مسائل در زمان دستگیریم خبری نداشتم.

 دویا سه هفته بعد از جریانات یلدای ۱۳۵۵، زمانی که من در زندان قصر بسر میبردم ساواک مرا به کمیته خواست ومرا مستقیما به دفتر کاوه (شکنجه چی من در دوران بازجوئی) بردند واو با حالت تمسخرآمیزی به من گفت «بالاخره رابطه ات را پیدا کرده ام» ودست نوشته ای را به من نشان داد که خلاصه ای بود از زندگی میرزا کوچک خان که البته به خط من بود و من هم قبول کردم که مال من است وگفتم که آن نوشته راقبلا دوستی برای مطالعه از من گرفته بود. باید این را اضافه کنم که بروال عادت همیشگی و به حفظ سپردن مطالب، پزشکی یا غیره پزشکی،  باید آنها را یادداشت کنم و این نوشته هم یکی از آن یادداشتها بود و ظاهرا ساواک آن نوشته را در جریان دستگیری شب یلدا بدست آورده بود. کاوه مرا بدون صحبتی دیگر روانه سلول کرد ومن دچار دلواپسی شدیدی شدم و منتظر بازجوئی و شکنجه هائی بیشتر شدم، اما مرا بدون هیچگونه بازجوئی مجدد در سلول کمیته به مدت ۳-۴ هفته نگهداشتنند.  بلاخره من برای باز جو پیغام فرستادم که تکلیف مرا معلوم کند. در روزبعد مرا بردند پیش بازجوئی دیگر و او گفت که بازجویت به ماموریت خارج از کشوررفته و ما از وجود تو در کمیته خبر نداشتیم، و مرا مجددا به زندان قصر برگرداندند، که البته بعدا فهمیدم که کاوه برای ماموریتی به اسرائیل و امریکا رفته بود  (۵).

​

دام گستردن ساواک برای عناصر آزادیخواه:

همانگونه که در پیش آمد، از روشهای مهم ساواک،  مجبور کردن دستگیر شدگان به همکاری بود، ساواک ازروش های گوناگون مثل استفاده از شکنجه شدید ، تهدید، ارعاب و تمهید، برای شکستن مقاومت زندانی و گاهی هم از ضعف شخصیتی زندانی وغیره، برای همکاری زندانیان به ساواک استفاده میکرد.  در زندانهای دوره پهلوی دوم ما شاهد آثار وعواقب زیان بار این  سیاست غیر انسانی ساواک بودیم، این عمل ساواک سبب دستگیری ها، شکنجه ها، و نهایتا مرگ بهترین جوانهای این مملکت شد؛  واقعه همکاری سیروس نهاوندی و عباس شهریاری و تعدادی دیگر با ساواک از جمله تلخ ترین آنها بود.

​

 من در پایان داستان خود مختصری هم از پیوستن سیروس نهاوندی به ساواک سخن میگویم. مطالب ذیل در رسانه های متعددی نوشته شده است شاید بازگویی آن تکرارمکررات باشد اما بعلت اهمیت این مسئله من سعی میکنم مختصری ازاین ماجرا بر مبنای اطلاعات شخصی خودم که با کفتگوی مستقیم من با افرادی مطلع وهمچنین ازمطالعه منابع مختلف ترخیص شده است در اینجا بیاورم. به علاوه شاید آین ماجرا با دستگیری و شدت وچگونگی شکنجه های من هم مربوط باشد و جواب برخی ازسئوالاتی که دررابطه با دستگیری وشکنجه ام داشتم بدهد. بعلاوه این خود مروری درد آورازرل پلید ساواک درایجاد فضای وحشتناک سیاسی وبدام انداختن وقربانی کردن عناصر آزادی خواه مملکت ما درسالهای ۵۰ هم می باشد.

​

در زمان حوادث شب یلدا در زندان قصر بودم اما چند روز بعد از این ماجرا به زندان کمیته خواسته شدم  واین برای من فرصت خوبی شد که با تعدادی ازدختران سازمان آزاذیبخش که به توسط ساواک درزندان کمیته دربند بودند صحبت کنم. من در آنجا بر مبنای این صحبت ها مطمئن شدم که فرارسیروس نهاوندی ساختگی بود واو بوسیله وبا طرح ساواک، در آذر ماه ۱۳۵۱از بیمارستان ۲ ارتش فرار کرد وسپس به کمک ساواک و استعداد شگرف خود در تزویر گری و خیانت کاری، گروهی جدید به اسم  سازمان آزدیبخش خلق را ایران تشکیل داد.  

ازخصوصیات فوق العاده چشم گیر این سازمان، ایجاد دفتر بایگانی برای سازمان خود (در واقع برای ساواک ) بود که شامل اطلاعات کامل و خصوصیات اخلاقی و توان انسان دوستانه  عناصر آزادیخواه میشد . این شیوه  تشکیلات دادن، برخلاف سنت ها و روش های سازمانهای انقلابی مختلف ایران که بشدت مخالف ثبت، ضبط و بایگانی و رد و بدل اطلاعات خصوصی اعضا وسمپات های خود بودند برپا شده بود.  به علاوه کسی، حتی با آشنای مختصراز محیط امنیتی  آن زمان ایران مخالف بنا نهادن چنین تشکیلاتی باز وبی در و پیکر بود.

​​​

مرکزیت این سازمان به رهبری سیروس نهاوندی تمام اعضا وهواداران این سازمان را مکلف به تهیه یک پروفایل کامل کرده بود و این پروفایل شامل اطلاعات شخصی یعنی اسم وآدرس و خصوصیات اخلاقی و اجتماعی  وفعالیت ها و حتی تمایلات سیاسی و اجتماعی آنها و اطرافیانش بود. به علاوه هرعضو یا سمپات ملزم بود که اطلاعات دوستان یا آشنایانی را که دارای حساسیت به مسائل اجتماعی/سیاسی و یا حتی قابلیت علاقمند شدن به شناخت  موضوعات اجتماعی هستند با دقت وبا جزئیات کامل برای مرکزیت گروه  یعنی سیروس نهاوندی بفرستند. در حوادث شب یلدا معلوم شد که تمام این اطلاعات بایگانی شده  مستقیما بتوسط سیروس نهاوندی به ساواک منتقل میشد،  این لیست شامل اسم و مشخصات جوانان انسان دوست و آزادیخواهی بود که در پی یافتن راهی بهتربرای بهبودی زندگی مردم کشورخود بودند.‌ اما سیروس نهاوندی با توطئه و همکاری ساواک نه تنها صدها تن از بهترین جوانهای این مملکت را به زندان وشکنجه سپرد، بلکه موجب قتل عامدانه  تعدادی ازبهترین عناصرآزادی خواه و مبارزایران که از رفقای دیرین اوهم بودند و مسلح نبودند، چه قبل از شب یلدا وچه در شب یلدا، هم  شد.

​

  ما میدانیم که اشرف دهقانی باهمکاری وبرنامه ریزی قبلی بتوسط عناصر مبارزداخل و خارج از زندان، میسر شد وهمچنین فرار  عناصری ازمرکزیت حزب توده در سال  ۱۳۲۸و فرار تقی شهرام با همکاری افسرانی که خود سمپات جنبش بودند صورت گرفت. اما فرار سیروس نهاوندی، که قبلا در خارج از کشورازآن مطلع شده بودم، برایم بسیار شبه برانگیز بود چون میدانستم که بیمارستان شماره ۲ ارتش فوق العاده پاسداری میشود وامکان فراریک زندان سیاسی ازآن امکان پذیرنیست. شک من به فرار سیروس نهاوندی  قوی تر شد، زمانی که خود  به علت بیماری دراثر شکنجه های شدید به یکی از بیمارستانهای شهربانی فرستاده شدم. انتقال من از زندان کمیته به بیمارستان با چند مرد مسلح که بتوسط حداقل دو ماشین باسرنشینان مسلح همراهی میشد صورت میگرفت و در طول زمانی که دردرمانگاه بیمارستان بودم و از چندین ساعت بیشتر طول نکشید، بطورمداوم بتوسط تعدادی افراد مسلح همراهی میشدم حتی در دستشوئي بیمارستان.  جالب این است که من یک سمپات ساده گروهی هم به حساب نمی آمدم درحالیکه نهاوندی در مرکزیت سازمانی قرارداشت که در رابطه با  دزدیدن سفیر امریکا در ایران دستگیر شده بود، مسلما ساواک اورا تحت محافظت کامل پلیس در بیمارستان قرار داده بود.

 دیگر اینکه شکنجه ساواک، معمولا با شلاق زدن به کف پا شروع میشد، پرواضخ است که بعداز شلاق خوردن، راه رفتن یا دویدن باپای شلاق خورده بسیار دردناک وبرای مدت زیادی امکان پذیر نیست چه برسد فرار کردن!؟ او خود بعدا ادعا کرده بود که تحت شکنجه زیاد ساواک که منجر به بیماری و بستری شدن او در بیمارستان شماره ۲ ارتش شده بود.، او حتی ادعا کرد که در ضمن فرار زخمی هم شده بود. این شخص بیمارو شکنجه شده  و در ضمن فرار مجروح شده چطور می توانست فرار کند؟ اما.... او توانست با «ذکاوت ذاتی و انقلابی خویش »از دست ساواکی ها فرار کند!! این داستان سرتاسراعجاب بر انگیز دروغ بود و مسلم است  که اوجزبا همکاری ساواک، امکان فراراز بیمارستان را نداشته است. 

لذا شکی که ازگذشته در رابطه با فرارسیروس نهاوندی داشتم  به تتدریج تقویت میشد. با واقعه شب یلدا وازشنیدن سیستم تشکیلاتی این سازمان وداستان های دستگیری  که این جوانان به من گفتند، شک من به دروغ بودن سناریوی فرار سیروس نهاوندی از دست ساواک به یقین تبدل شد.  به علاوه، همچنان  از زنان دستگیر شده این سازمان در زندان، شنیدم  که نهاوندی در بازجویی تعدادی از هم گروه های خویش هم شرکت کرده و از آنها خواسته بود که مقاومت را کنار گذاشته وبا ساواک همکاری کنند.

​

 من به محض انتقال مجددم به زندان قصر، دانسته هایم را دررابطه با عمل کرد سیروس نهاوندی درسازمان آزادیخش وهمکاری آشکار وی با ساواک که در کمیته  کسب کرده بودم با تعدادی ازدوستان زندانی  خود درزندان قصردرمیان گذاشتم. ما به اتفاق تصمیم گرفتیم که موضوع همکاری سیروس نهاوندی با ساواک را با خواهروی( سیمین نهاوندی) که در آن موقع در زندان قصر بود و مورد اعتماد زندانیان هم بود در میان بگذاریم واز نظر اوهم با خبر شویم. سیمین نهاوندی  پس از شنیدن صحبتهای من فوق العاده درخود فرورفت ومهلت خواست که در این مورد فکر کند و فردای آنروز سیمین بما گفت که« باشناختی که اواز برادرش، سیروس نهاوندی درتاسیس واداره یک سازمان سیاسی در محیط بشدت امنیتی ایران دارد،  او (سیمین نهاوندی) شکی ندارد که در چگونگی سازماندهی و اداره این سازمان روش برادرش کاملابا سابق مغایرت داشته واز روشهای امنیتی مرسوم  که ازبرادرش بیاد داشت درسازمان فعلی استفاده نشده، لذا او(سیمین) معتقد است که برادرش درتاسیس و اداره این تشکیلات  با ساواک همکاری کرده است».  بعد از شنیدن حرف سیمین همگی مصمم شدیم که خبر خیانت سیروس نهاوندی را در اولین ملاقات بتوسط پاره ای از زنان زندان سیاسی قصر به خارج از زندان منتقل نمائیم و نمودیم.

یروس نهاوندی در ابتدا عضو سازمان جوانان حزب توده و بعدها در خارج از ایران عضو موثر و نهایتا عضو هیئت اجرائیه  سازمان انقلابی توده ایران بود، او سپس درداخل ایران موسس سازمان رهائی بخش خلقهای ایران شد. سیروس نهاوندی بعد از دستگیری و فرار ساختگی اش درسال ۱۳۵۱ از بیمارستان ارتش به خانه رفیق سازمان  انقلابی دیرین خود و گویا دوست خانوداگیش ،مهوش جاسمی که یکی از کادرهای سازمان انقلابی حزب توده بود میرود. مهوش جاسمی و به روایتی به اتفاق دکتر کوروش لاشائی که طبیب بود وازرهبران سازمان انقلابی توده ایران بود ودرآن زمان  مخفیانه در ایران میزیست،  زخم او را که از تیر خوردن ساختگیش ایجاد شده بود درمان کردند. سیروس پس از این فرارساختگی با پرویز واعظ زاده ( رهبریت سازمان انقلابی توده ایران در داخل  کشور) درارتباط قرار میگیرد. 

البته سیروس، از اوایل تاسیس سازمان انقلابی در خارج از ایران، رفیق مورد اعتماد و علاقه پرویز واعظ زاده بود. سیروس نهاوندی  توانست در مدت کوتاهی به تمام رفقای دیرینش بقبولاند که وی یک قهرمان انقلابی است و توانست ساواک را فریب دهد با استفاده از مغز متفکر انقلابی خویش از بیمارستان فررار کند، ودر حال فراربه توسط پلیس مجروح شودو به خانه رفیقش برساند.  ظاهرا غالب رفقای قدیم وی این داستان  هیجان انگیز پلیسی را پذیرفتند. او مدتی در ایران ماند و مرتب با افراد هیئت مرکزی سازمان انقلابی که  حتی بعضی از آنها بطور مخفی درایران زندگی میکردند رفت وآمد داشت، البته پر واضح است که ساواک ناظرمستقیم تمام این رفت و آمدها بود.  سیروس بعداز بهبودی به عراق رفت گویا در رادیو عراق هم صحبت های انقلابی کرد!!!

​

 سیروس نهاوندی سپس به اروپا، نزد رفقای سابقش میرود ومورد پذیرائی قهرمانانه ای قرارمیگیرد و بروایتی محسن رضوانی رفیق سابق سیروس نهاوندی ورهبر سازمان انقلابی توده ایران با اطمینانی کامل و بدون لحظه ای تامل ادعای فرار سیروس را میپذیرد و به سیروس کمک میکند. سیروس به کمک رضوانی سعی کرد که شک و شبهه تعدادی ازعناصردرمرکزیت و از اعضای سازمان انقلابی توده ایران در خارج را که درچگونگی فرارسیروس از دست ساواک داشتند برطرف نمایند!! سیروس در اروپا با دوستان سازمان انقلابی توده ایران به خصوص محسن رضوانی جزوه ای در رابطه با فرارش به اسم « تجاربی چند ازمبارزه دراسارت » تهیه نموده و تصمیم میگیرد که به ایران برگردد و سازمانی جدیدی تشکیل دهد.

​

 اودرایران دست به تاسیس یک سازمان، جدا از سازمان انقلابی توده ایران، باسم سازمان آزادیبخش خلق ایران را زد.  این سازمان جدید قراربود که از نظر تشکیلاتی ازشاخه داخل کشورسازمان انقلابی توده ایران کاملا جدا ومستقل باشد اما سیروس نهاوندی بعلت دوستی قدیمی با عناصر بالای سازمان انقلابی مثل پرویز واعظ زاده و دیگران  ظاهرا رد وبدل اطلاعاتی زیادی داشتند وگاهی مطالب مهم سازمانی و تشکیلاتی هم بین آنها رد وبدل میشد، و بی شک آن اطلاعات مستقیما به دست ساواک میرسید و این رد و بدل اطلاعات سبب دستگیری، شکنجه و حتی مرگ تعدادی از آزادی خواهان شد. البته در صداقت و مبارز بودن پرویز واعظ زاده وشماری ازاعضای شاخه داخلی سازمان انقلابی شکی نیست اما رفیق بازی غیر انقلابی و بخصوص اعتماد کورکورانه غیر انقلابی عناصری، بقیمت جان تعدادی وزندانی  شدن وتحت شکنجه قرار گرفتن دیگران منتهی شد . طبق اطلاعاتی که بعدا بدستم رسید، عناصر متعددی از سازمان انفلابی توده  و سازمان آزادیبخش مشکوک به وجود عنصر یا عناصر نفوذی در هر یک از این سازمان ها شده بودند که متاسفانه هر یک از این افراد مشکوک به سیروس خیلی زود بنا به دلایل مختلف توسط ساواک دستگیر و در زیر شکنجه شدید کشته شدند.   بطور مثال گرسیوز برومند، تقی سلیمانی، و خسرو صفائی که شک خویش را در نفوذی بودن سیروس نهاوندی درسازمان انقلابی ابراز کرده بودند، آنها در اریبهشت ۱۳۵۵ دستگیر شده و در زیر شکنجه های شدید ساواک کشته شدند. هم میدانند که این افراد مسلح نبودند اما بروایت دروغ ساواک «آنها در یک درگیری مسلحانه کشته شدند».  سیامک لطف اللاهی  در مقاله اش  در چشم انداز (۴) ایران میگوید که وی از رضا سلحشور و رحیم پیوان که ازهم رزمان گرسیوز بودند ،قبل از دستگیری، از گرسیوز برومند  شنیده بودند که او خیلی متعجب ا ست که  میبیند او هر وقت که اطلاعاتی از کسی یا گروهی  به سازمان میدهد آن افراد بزودی دستیگر میشوند اما او یعنی گرسیوزدستگیر نمیشود. گرسیوز این مسئله را با پرویز واعظ زاده در میان میگذارد ومتعاقب این رد و بدل عقیده،  بدبختانه  گرسیوز بالاخره دستگیر میشودو در زندان ساواک تحت شکنجه فراوان قرار میگیرد و بالاخره جانش را از دست میدهد. تعداد قربانیان مشکوک به صداقت سیروس خیلی زیادتراز این سه نفر بودند ، کسانی دیگرهم ازاین دو سازمان تحت شرایطی بسیار مشکوک دستگیر وتحت شکنجه شدید ساواک قرار گرفته وحتی بعضی از آنها کشته شدند.

در درگیری شب یلدا تعدادی ازعناصر آزادی خواه و انسان دوست غیرمسلح سازمان آزادیبخش و سازمان انقلابی در یک گردهمائی که قرار بود راجع به وجود عناصر نفوذی وهمچنین شک به خود سیروس نهاوندی به عنوان یک عنصر نفوذی جمع شده ودر این مقوله  صحبت کنند، که البته خود سیروس نهاوندی هم طبق قرارقبلی میبایست درآن حضور می یافت، اما او بروایتی بعد از یک حضور کوتاه ازآن خانه خارج شد و یا بروایتی دیگر اصلا درآن خانه حضور نیافت. اوتمام رفقای خودرا درآن جلسه تاریخی، دراختیار مسلسل چیان ساواک که مصمم برای کشتن آنها گسیل شده بود ند نهاد.  پرویز واعظ زاده درآن روزدر خانه ای دیگری محاصره و در حال فرار کشته شد و دو روز بعد معصومه طوافچیان عضو سازمان انقلابی و رفیق سابق سیروس در سر قراربا سیروس نهاوندی دستگیر ودرزندان کشته شد وهمینطور مهوش جاسمی ، رفیق قدیمی سیروس و کسی که زخم تیرسیروس که در حال فرار دروغین وی از بند ساواک و بوسیله ساواک در سال ۱۳۵۱ ایجاد شده بود درمان کرده بود دستگیر و در زندان در زیر شکنجه کشته شد (۴-۸).

من زنده یاد مهوش جاسمی را درایران ملاقات کرده بودم اوزنی بود شجاع، متین، انسان دوست، و وطن پرست. من در امریکا، در کنار تحصیل پزشکی و مطالعه تاریخ و مسایل مربوطه به ایران با عناصر متعدد که دارای تفکرات وراه کارهای مختلف درجهت ساختن ایرانی آزاد، مستقل وپیشرو، در ارتباط بودم ( همانطوریکه در بالا ذکر شد). در میان این دوستان افرادی بودند که با سازمان انقلابی رابطه داشتند ومن با آنها صحبت های زیادی داشتم. در این بحثها پیروی و اطاعت بی چون وچرای سازمان انقلابی از دولت چین و به خصوص با توجیه چگونگی سیاست خارجی چین، و مشخصا سیاست خارجی ورابطه دولت چین با رژیم دیکتاتوری پهلوی، در سالهای ۷۰ میلادی، را حرکتی فرصت طلبانه و ضدمبارزات آزادیخوانه مردم ایران میدانستم. همچنین، نظریه این گروه دررابطه با مبارزه به صورت محاصره شهرها از دهات ،از نظرمن، حداقل در گیلان، امکان پذیر نبود. بالاخره فردی از این سازمان که بعدا فهمیدم که او محسن رضوانی بود به من گفت که وقتی که به ایران برگشتم با دوستان سازمانی او در ایران ملاقات کنم و رفقای داخل کشور حتما به سئوالات من جواب خواهند داد . دربازگشت به ایران  ۴ یا ۵ بار ملاقاتهای کوتاه با خانمی داشتم، که بعدا فهمیدم ایشان مهوش جاسمی هستند. من، بعد از مدت کوتاهی، توسط ساواک دستگیرشدم و هرگزجوابی برای سئوالات خود بدست نیاوردم.  هرچند به جرم آن دیدارها یا نمیدانم به چه جرم دیگری؟؟ افتخارسه ماه شکنجه مداوم، محکومیت طولانی و سه سال دربند بودن درزندان های مخوف ساواک پهلوی نصیبم شد.

جای کمال تاسف است که مرکزیت سازمان انقلابی درخارج و داخل ایران، یا شاهکارهمکاری ساواک و زبردستی سیروس را نشناختند ویا با سهل انگاری و نادیده گرفتن اصول ابتدائی ورایج مخفی کاری وهمچنین رفیق بازی و ناباوری آنها به ساواکی شدن سیروس نهاوندی موجب فاجعه شب یلدا شدند.  آنها بجای تامل و تحقیق درست دراین مسئله حیاتی، آنرا موضوعی ساختگی ومنتسب به بد اندیشی  گروه های دیگر انقلابی یا توطئه  سازمان جاسوسی شوروی KGB) )(۶) بر علیه سازمانهای مائو یست خود دانستند و جوانان ما را به دام مرگ کشاندند . این عناصرکه خود را با تجربه می انگاشتند و درمرکزیت این سازمان بودند، آنها باید جواب گو باشند که ‌چرا و چرا به فرار دروغین سیروس شک نبردند؟  در خواب خرگوشی خود فرورفته بودند و از «فرار قهرمانانه رفیق سیروس  ،این عنصر انقلابی»  با بوق و کرنا  حماسه ساخته بودند.  جناب محسن رضوانی که خود مرکزیت و گویا رهبر سازمان انقلابی توده ایران هم بود ودر سالهای بعد از فرار دروغین نهاوندی از زندان، آن همه سنگ افتخار به سینه میزد و از فرار قهرمانانه رفیق سیروس صحبت میکرد توجهی به رپورتهای که حاکی از وجود عناصر نفوذی در سازمان داخل کشور بود نداشت(۹-۱۲). سازمان انقلابی توده ایران در حالیکه بعضی از اطلاعات مهم سازمان خود را بر مبنای روابط رفیقانه، در خدمت سیروس میگذاشت، آیا درخواست رپورت های  عجاب انگیز و غیر امنیتی سیروس از اعضا سازمان  آزادی بخش برای آنها سٓوال انگیز نبود؟ من تکرار میکنم که  تهیه این چنین رپورت های کامل در دیگر سازمان های انقلابی  درفضای شدید پلیسی حاکم درایران آن زمان اکیدا قدغن بود.   جالب اینست که  وقتی حمید شوکت در صحبتی که با جناب رضوانی داشت آقای محسن رضوانی با روش رندانه و مذبوهانه از پاسخ  دادن روشن و واضح در رابطه با جنایات سیروس طفره میرود (۹)، این عمل وی نشان دهنده  بی انضباطی وبی مسئولیت او بعنوان رهبر سازمان بود. غفلت های پی درپی وعدم حس مسئولیت در این دو سازمان ( سازمان انقلابی وسازمان آزادی بخش) برای مدتی طولانی  موجب قتل ها و دستگیری های قبل از شب یلدا و شب یلدا شد.

آین حادثه موفقیت ساواک نبود بلکه عدم لیاقت و بی مسئولیتی کسانی بود که هنوزهم حاضرنیستند از بی کفایتی خود انتقاد نموده و ازجوانان مبارز عذرخواهی کنند.

1. فرد هالیدی. ایران: دیکتاتوری وتوسعه . شرکت کتاب پانگوان. هارموندسورت، میدلسکس، انگلستان.۱۹۷۹.

2. نیکی ر. کدی. ریشه انقلاب:  تاریخ ایران مدرن( قسمتی  از کتاب به نوشته یان ریچارد). انتشارات دانشگاه ییل. ۱۹۸۱.

3. اونر, یانیو. ارعاب بدون بمب: سیاست اسرائیل. کتاب فروشی لکسنگتون، لکسنگتون، ماساچوست. ۱۹۸۷.

4. لطف اللهی ، سیامک. ماجرای سازمان انقلابی حزب توده در ایران: ، چشم انداز ایران ، شماره ۸۶ تیرو مرداد ۱۳۹۳

5. اعترافات بهمن نادری پور (تهرانی) وفریدون توانگری(آرش) در دادگاه انقلاب دولت جمهوری اسلامی ایران. تهران  . خرداد ۱۳۵۷

6.  مرتضوی، باقر.حلقه ی گمشده، سیروس نهاوندی : زمستان ۱۳۹۳.

7. همنشین بهار.غبارزدائی از آئینه ها، سیروس نهاوندی ، اسب تراوای ساواک. (May8/2017) . www.hamneshneshinbahar.net

8.  شاه تیموری، آرش. .(2016, June 26)نگاهی به کارنامه سیروس نهاوندی(ویدیو) ؛ www.radiohamseda.com

9. شوکت،حمید. نگاهی به جنبش چپ ایران، گفتگو با محسن رضوانی.، تابستان سال ۱۳۸۴

10. پیگیری در مبارزه و کسب پیروزی. ستاره سرخ (ارگان سازمان انقلابی در خارج). شماره ۲۳دیماه،۱۳۵۱.

11. دفاع از مبارزین. ستاره سرخ(ارگان سازمان انقلابی در خارج). شماره ۲۸ و ۲۹  شهریور ۱۳۵۲

12. اسرار جنبش را حفظ کنیم.  ستاره سرخ(ارگان سازمان انقلابی در خارج). شماره ۳۳ بهمن ۱۳۵۲